پوکی استخوان 

پوکی استخوان زمانی رخ می دهد که تراکم استخوان کاهش یابد. داخل استخوان سالم مانند لانه زنبوری دارای فضاهای کوچکی است. زمانی که اندازه این فضاها  افزایش یابد باعث از بین رفتن استحکام و تراکم استخوان می شود. علاوه بر این، قسمت بیرونی استخوان ضعیف‌تر و نازک‌تر می‌شود.

در افراد مبتلا به پوکی استخوان، استخوان ها ضعیف و متخلخل می شوند و خطر شکستگی به ویژه در لگن، ستون فقرات و برخی مفاصل محیطی مانند مچ دست افزایش می یابد. پوکی استخوان در افراد در هر سنی ممکن است رخ دهد، اما در افراد مسن، به ویژه زنان، شایع تر است. این بیماری مردان و زنان را از هر نژادی درگیر می کند، اما زنان سفیدپوست و آسیایی، به ویژه زنان مسن که یائسگی را پشت سر گذاشته اند، بیشتر در معرض خطر هستند. دارو، رژیم غذایی سالم و ورزش می تواند به جلوگیری از تحلیل استخوان یا تقویت استخوان های ضعیف کمک کند.

پوکی استخوان
پوکی استخوان

علائم

مراحل اولیه پوکی استخوان هیچ علامت هشدار دهنده ای ندارد. در بیشتر موارد، افراد مبتلا به کاهش تراکم استخوان تا زمانی که دچار شکستگی نشوند، نمی دانند که به این بیماری مبتلا هستند. برخی از علائم اولیه عبارتند از:

  • عقب رفتن لثه
  • ناخن های ضعیف و شکننده
  • کمردرد
  • از دست دادن قد در طول زمان
  • شکستگی استخوان ها سریع تر از انتظار 

علل پوکی استخوان 

استخوان ها دائما در حال تجدید هستند، استخوان جدید ساخته می شود و استخوان قدیمی شکسته می شود. در سنین پایین، بدن توده استخوانی جدید را سریعتر از شکستن استخوان های قدیمی می سازد. پس از اوایل دهه 20، این روند کند می شود و اکثر افراد تا سن 30 سالگی به حداکثر توده استخوانی خود می رسند. با افزایش سن، توده استخوانی سریعتر از تشکیل شدن از بین می رود.

بیشتر بخوانید:  چرا پس از غذا خوردن احساس خواب آلودگی داریم؟

خطر ابتلا به پوکی استخوان تا حدی به میزان توده استخوانی در جوانی بستگی دارد. میزان توده استخوانی تا حدودی ارثی است و همچنین بر اساس گروه قومی متفاوت است. هر چه حجم توده استخوانی بیشتر باشد، استخوان بیشتری در بانک قرار دارد و احتمال کاهش تراکم استخوان با افزایش سن کمتر می شود.

پیشگیری از پوکی استخوان 

برخی تغییرات در سبک زندگی می تواند خطر پوکی استخوان را کاهش دهد.

مصرف کلسیم و ویتامین D

کلسیم برای استخوان ها ضروری است، بنابراین اطمینان حاصل کنید که روزانه کلسیم کافی دریافت می کنید. بزرگسالان 19 سال و بالاتر باید 1000 میلی گرم کلسیم در روز مصرف کنند. زنان بالای 51 سال و همه بزرگسالان بالای 71 سال باید روزانه 1200 میلی گرم مصرف کنند.

منابع غذایی عبارتند از:

  • غذاهای لبنی مانند شیر، پنیر و ماست
  •  سبزیجات برگ سبز، مانند کلم پیچ و کلم بروکلی
  •  ماهی هایی با استخوان های نرم مانند ماهی قزل آلا و ماهی تن
  •  غلات صبحانه غنی شده

اگر کلسیم دریافتی فرد ناکافی باشد، مکمل ها گزینه مناسبی هستند. . ویتامین D همچنین نقش مهمی در جلوگیری از کاهش تراکم استخوان دارد زیرا به جذب کلسیم در بدن کمک می کند. منابع غذایی شامل غذاهای غنی شده، ماهی های آب شور و جگر است. با این حال، بیشتر ویتامین D از طریق غذا به دست نمی آید، بلکه از قرار گرفتن در معرض نور خورشید است، بنابراین پزشکان توصیه می کنند که در معرض نور متوسط ​​تا منظم خورشید قرار بگیرید.

ویتامین دی و پوکی استخوان
ویتامین دی و پوکی استخوان

تغییر سبک زندگی

راه های دیگر برای به حداقل رساندن خطر عبارتند از:

  • سیگار نکشیدن : سیگارمی تواند رشد استخوان های جدید را کاهش داده و سطح استروژن را در زنان کاهش دهد.
  •  محدود کردن مصرف الکل
  • انجام ورزش منظم: ورزش های منظم برای تحمل وزن مانند پیاده روی
  •  ورزش هایی برای افزایش انعطاف و تعادل، مانند یوگا، می تواند خطر افتادن و شکستگی را کاهش دهد.
بیشتر بخوانید:  رژیم کتوژنیک چه تاثیری بر دیابت نوع 2 دارد؟

تشخیص

پزشک سابقه خانوادگی و عوامل خطر را در نظر می گیرد. در صورت مشکوک بودن به پوکی استخوان، اسکن تراکم مواد معدنی استخوان (BMD) درخواست می شود. اسکن تراکم استخوان از نوعی اشعه ایکس استفاده می کند که به عنوان جذب سنجی اشعه ایکس با انرژی دوگانه (DEXA) شناخته می شود.اسکن می تواند خطر شکستگی ناشی از پوکی استخوان را نشان دهد. همچنین می تواند به کنترل پاسخ فرد به درمان کمک کند. دو نوع دستگاه می توانند اسکن DEXA را انجام دهند:

 

  • دستگاه مرکزی: این یک اسکن بیمارستانی است که چگالی مواد معدنی استخوان ران و ستون فقرات را در حالی که فرد روی میز دراز کشیده است اندازه گیری می کند.
  • دستگاه جانبی: وسیله ای متحرک است که استخوان های مچ، پاشنه یا انگشت را آزمایش می کند.

درمان 

اگر آزمایش نشان دهد که فرد مبتلا به پوکی استخوان است، پزشک با مشورت بیمار برنامه درمانی را تنظیم می کند. پزشک احتمالاً داروها و همچنین تغییرات سبک زندگی را تجویز می کند. این تغییرات سبک زندگی می تواند شامل افزایش مصرف کلسیم و ویتامین D و همچنین ورزش مناسب باشد.

هیچ درمان کاملی برای پوکی استخوان وجود ندارد، اما درمان مناسب می تواند به محافظت و تقویت استخوان ها کمک کند. این درمان ها می توانند به کاهش سرعت تجزیه استخوان در بدن کمک کنند و برخی درمان ها می توانند رشد استخوان جدید را تحریک کنند.

داروهای پوکی استخوان 

رایج ترین دارویی که برای درمان استفاده می شود بیس فسفونات نام دارد. بیس فسفونات ها برای جلوگیری از تحلیل استخوان استفاده می شوند. آنها ممکن است به صورت خوراکی یا تزریقی مصرف شوند. سایر داروها ممکن است برای جلوگیری از تحلیل استخوان یا تحریک رشد استخوان استفاده شوند.

بیشتر بخوانید:  درباره سرطان آندومتر چه می دانید؟

درمان های طبیعی

از آنجایی که داروهای پوکی استخوان می توانند عوارض جانبی داشته باشند، بیماران ممکن است بخواهند به جای دارو، درمان های دیگری را امتحان کنند. از مکمل های متعددی مانند شبدر قرمز، سویا و کوهوش سیاه می توان برای تقویت سلامت استخوان استفاده کرد. با این حال، قبل از استفاده از این مکمل ها حتما با پزشک یا داروساز مشورت کنید.

کلام پایانی 

پوکی استخوان به معنای کاهش تراکم استخوان است که احتمال شکستگی آن را افزایش می دهد. معمولاً به تدریج پیشرفت می کند و تا زمانی که شکستگی رخ ندهد هیچ علامتی نشان نمی دهد.

خبر خوب این است که کارهای زیادی وجود دارد که می توانید برای پیشگیری و درمان انجام دهید، از تغذیه مناسب و ورزش گرفته تا داروی مناسب. اگر فکر می کنید ممکن است پوکی استخوان داشته باشید حتما به پزشک مراجعه کنید. 

 

منابع نوشته : 

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/osteoporosis/symptoms-causes/syc-20351968

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/4443-osteoporosis

https://www.healthline.com/health/osteoporosis

https://www.medicalnewstoday.com/articles/155646