تفاوت محصولات پاستوریزه و غیرپاستوریزه
ممکن است بین انتخاب محصولات غذایی پاستوریزه و غیر پاستوریزه شک کرده باشید و از خود بپرسید که این دو چه تفاوتی با هم دارند؟ در این مقاله به تفاوت محصولات پاستوریزه و غیرپاستوریزه ، فواید و مضرات هر کدام می پردازیم تا بهتر به تصمیم گیری شما در انتخاب میان این دو کمک کنیم.
محصولات پاستوریزه در معرض دماهای بالا قرار می گیرند و از این طریق میکروب های بیماری زای آن ها از جمله باکتری ها و ویروس ها که عامل مولد بیماری های ناشی از غذا هستند، از بین می روند.
پاستوریزاسیون فرایند رایجی است که باعث سالم تر شدن غذا و افزایش ماندگاری آن می شود؛ با این وجود نمی توان همه غذا ها را پاستوریزه کرد. علاوه بر این، خطر آلودگی به میکروب های بیماری زا همچنان برای محصولات پاستوریزه وجود دارد.
بعضی از افراد معتقدند محصولات غیر پاستوریزه ارزش غذایی بالاتر و طعم و عطر بهتری دارند اما تحقیقات نشان می دهند که این محصولات از لحاظ بهداشتی مورد تایید نیستند و تفاوت چندانی از لحاظ ویژگی های ارگانولپتیکی با محصولات پاستوریزه ندارند.
“غیر پاستوریزه” به چه معناست؟
محصولات غیر پاستوریزه بدون اینکه فرایند پاستوریزاسیون را گذرانده باشند به فروش می رسند. این محصولات به شرح زیر هستند:
- شیر خام
- پنیر های سنتی
- گوشت ها و آبمیوه های غیر پاستوریزه
تحقیقات نشان می دهند که ضرر های استفاده از محصولات غذایی غیر پاستوریزه از فواید آن بیشتر است.
در ادامه به فواید و مضرات استفاده از محصولات غذایی غیر پاستوریزه می پردازیم.
فواید مصرف محصولات غیر پاستوریزه
محصولات غیر پاستوریزه در مقایسه با محصولات پاستوریزه ویژگی های ارگانولیپتیکی و ارزش غذایی بالاتری دارند. منظور از ویژگی های ارگانولپتیکی طعم، ظاهر و بوی ماده غذایی است.
مواجهه با دما های بسیار بالا علاوه بر از بین بردن باکتری ها و ویروس های خطرناک ممکن است تاثیر منفی بر ارزش غذایی، ظاهر و طعم غذا داشته باشد.
به طور مثال، بعضی از تحقیقات نشان می دهند که پاستوریزاسیون شیر انسان باعث کاهش آنتی بادی های محافظت کننده و ویتامین ث و روی آن می شود.
با این حال تحقیقات دیگری هم وجود دارند که نشان می دهند این تفاوت ها بسیار جزئی هستند و فواید پاستوریزاسیون شیر بیشتر از مضرات آن هستند.
مضرات استفاده از غذاهای غیر پاستوریزه
مصرف غذاهای غیر پاستوریزه می تواند منجر به ابتلا به بیماری های ناشی از غذا با عامل باکتریایی نظیر بروسلا، کریپتوسپوریدیوم، لیسریا مونوسایتوژن و استافیلوکوکوس اورئوس شود که یک باکتری مقاوم به آنتی بیوتیک است.
در مقالات علمی به تکرر به این نکته اشاره شده است که شیر و فراورده های لبنی غیر پاستوریزه یکی از عوامل شایع ابتلا به بیماری های ناشی از غذا هستند؛ به طوری که مسمومیت های غذایی ناشی از این باکتری ها ممکن است از چند روز تا چند هفته طول بکشد. علائم بیماری ممکن است خفیف مثل تب، اسهال، حالت تهوع، دردهای عضلانی، درد شکمی و کم اشتهایی و یا علائم شدیدتری نظیر سقط جنین یا در موارد شدید حتی مرگ باشد.
خطرات غذاهای غیرپاستوریزه برای سالمندان، زنان باردار، کودکان و افراد مبتلا به سرطان که سیستم ایمنی ضعیفی دارند دو چندان می شود.
خلاصه
غذاهای پاستوریزه ممکن است طعم، ظاهر، عطر و بوی طبیعی تر و مواد مغذی بیشتری داشته باشند. با این حال تحقیقات نشان می دهند که فواید استفاده ازمواد غذایی غیر پاستوریزه به فوایدش نمی ارزد؛ اهمیت این موضوع برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیف تری دارند دو چندان می شود.
“پاستوریزه” یعنی چه؟
پاستوریزاسیون یک فرایند رایج غذایی است که طی آن مواد غذایی طی مدت زمان معینی در معرض دماهای بالا قرار می گیرند تا باکتری ها و ویروس های خطرناک آن ها که مولد بیماری های ناشی از غذا هستند از بین بروند.
لوئیس پاستور، شیمی دان فرانسوی به همراه گروهش در سال 1846 پاستوریزاسیون را ابداع کردند و از آن زمان به بعد در طول چندین دهه مطالعات زیادی روی فواید استفاده از مواد غذایی پاستوریزه بر سلامت بدن انجام شده اند.
انواع پاستوریزاسیون
طبق تعریف سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) پاستوریزاسیون انواع مختلفی دارد که به شرح زیر می باشد:
نوع | دما | مدت زمان |
VAT | 63ºC (145ºF) | 30 دقیقه |
دمای بالا، مدت کوتاه (HTST) | 72ºC (161ºF) | 15 ثانیه |
دمای بالاتر، مدت کوتاهتر (HHST) 1 | 89ºC (191ºF) | 1.0 ثانیه |
دمای بالاتر، مدت کوتاهتر (HHST) 2 | 90ºC (194ºF) | 0.5 ثانیه |
دمای بالاتر، مدت کوتاهتر (HHST) 3 | 94ºC (201ºF) | 0.1 ثانیه |
دمای بالاتر، مدت کوتاهتر (HHST) 4 | 96ºC (204ºF) | 0.05 ثانیه |
دمای بالاتر، مدت کوتاهتر (HHST) 5 | 100ºC (212ºF) | 0.01 ثانیه |
اولتراپاستوریزه (UP) | 138ºC (280ºF) | 2.0 ثانیه |
اگر شیر حاوی شیرین کننده یا چربی بالاتر از 10% باشد، دمای پاستوریزاسیون 3 درجه سانتی گراد افزایش پیدا می کند.
فواید استفاده از مواد غذایی پاستوریزه
پاستوریزاسیون فرایند موثری برای افزایش کیفیت و سلامت محصول خصوصا شیر و فراورده های لبنی است.
تحقیقات نشان داده اند که پاستوریزاسیون شیر مادر باعث غیرفعال شدن ویروس SARS-cov-2 یا همان کووید-19 می شود.
پاستوریزاسیون، خصوصا در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف تری دارند باعث کاهش ریسک ابتلا به بیماری های مختلف می شود.
مضرات مصرف مواد غذایی پاستوریزه
متاسفانه همه ی مواد غذایی را نمی توان پاستوریزه کرد، همچنین، مواد غذایی پاستوریزه ممکن است در صورت نگهداری، دست به دست شدن و آماده سازی نامناسب به میکروب های خطرناک آلوده شوند.
مواد غذایی تازه، گوشت، ماهی و گوشت پرندگان با اینکه خطر ریسک بالای بیماری زایی دارند قابل پاستوریزاسیون نیستند. همچنین مواد غذایی پاستوریزه ممکن است در فرایند آماده سازی، انبارداری و حمل و نقل مجددا دچار آلودگی شوند.
به همین دلیل پیروی از دستور العمل های بهداشت مواد غذایی سازمان غذا و داروی آمریکا برای مواد غذایی پاستوریزه و غیر پاستوریزه اهمیت زیادی دارد.
خلاصه
تحقیقات نشان می دهند که پاستوریزاسیون باعث کاهش خطر ابتلا به بیماری های ناشی از غذا می شوند، اما محصولات پاستوریزه در صورتی که طبق دستورالعمل های بهداشتی نگهداری یا آماده سازی نشوند همچنان در معرض ابتلا به آلودگی هستند. پیروی از دستورالعمل های FDA برای محصولات غذایی پاستوریزه و غیر پاستوریزه بسیار مهم است.
محصولات پاستوریزه رایج
محصولات غذایی پاستوریزه معمولا با برچسب مخصوص تشخیص داده می شوند؛ اما برخی از مواد غذایی مثل شیر هم به صورت پاستوریزه و هم غیر پاستوریزه عرضه می شوند.
مواد غذایی که به صورت پاستوریزه و خام عرضه می شوند:
- تخم مرغ و فراورده های آن
- آبمیوه ها
- نوشیدنی های الکلی و تخمیری
- محصولات لبنی
- دسر های منجمد
- مغزها
- آرد و فراورده های آن (نان، غلات صبحانه و غیره)
- جایگزین های گوشت (گوشت های مصنوعی)
خلاصه
بعضی از مواد غذایی مثل آبمیوه ها، لبنیات، نوشیدنی های الکلی، گوشت های مصنوعی و محصولات بر پایه آرد به دو شکل پاستوریزه و غیر پاستوریزه به فروش می رسند.
کدام را انتخاب کنم؟
با اینکه محصولات غذایی غیر پاستوریزه ممکن است طعم بهتر و ارزش غذایی بیشتری داشته باشند، بهتر است تا جای ممکن محصولات پاستوریزه را انتخاب کنید چرا که این محصولات سالم تر هستند، به مدت طولانی تری قابل نگهداری اند و خطر ابتلا به بیماری های ناشی از غذا در مورد آنها کمتر است.
به دلیل اینکه احتمال آلودگی محصولات غذایی پاستوریزه به میکروب های خطرناک طی انبارداری و آماده سازی همچنان وجود دارد، پیروی از دستور العمل های بهداشتی سازمان غذا و داروی آمریکا بسیار مهم است.
خلاصه
بهتر است محصولات غذایی پاستوریزه را برای مصرف انتخاب کنید چرا که ماندگاری بالاتری داشته و احتمال بیماری زایی آنها کمتر است. مصرف محصولات پاستوریزه برای سالمندان، کودکان، زنان باردار و افرادی که سیستم ایمنی ضعیف تری دارند اهمیت بیشتری دارد.
جمع بندی مقاله تفاوت محصولات پاستوریزه و غیرپاستوریزه
محصولات غیر پاستوریزه به صورت خام به فروش می رسند و حاوی میکروب های خطرناک و مولد بیماری های ناشی از غذا هستند.
محصولات غذایی پاستوریزه در معرض دماهای بالا قرار گرفته اند و به همین دلیل با اطمینان بیشتری می توان آن ها را مصرف کرد، مخصوصا برای سالمندان، کودکان، زنان باردار و افرادی که سیستم ایمنی ضعیف تری دارند.
آبمیوه ها، لبنیات، نوشیدنی های الکلی، گوشت های مصنوعی، مغز ها و محصولات بر پایه آرد مثل نان و غلات صبحانه از جمله محصولات پاستوریزه رایج هستند.
منبع نوشته :
https://www.healthline.com/nutrition/pasteurized-vs-unpasteurized
عاشق نوشتن درباره تغذیه