سرطان تخمدان
سرطان تخمدان نوعی سرطان است که از تخمدان ها شروع می شود. دستگاه تناسلی زنان شامل دو تخمدان است که هر کدام در یک طرف رحم قرار دارند. هر تخمدان به اندازه یک بادام است که تخمک و هورمون های استروژن و پروژسترون را تولید می کند.
سرطانی که در تخمدان ها ایجاد می شود، اغلب تا زمانی که به لگن و شکم گسترش نیافته است، قابل تشخیص نیست. اگر سرطانی که در تخمدان ها ایجاد می شود به موقع تشخیص داده نشود، درمان سخت می شود ، اما در مراحل اولیه که بیماری به تخمدان ها محدود می شود، احتمالاً درمان موفقیت آمیز خواهد بود. شیمی درمانی و جراحی به طور کلی برای درمان این تخمدان استفاده می شود. سرطان تخمدان زمانی است که سلول‌های تخمدان غیرطبیعی شروع به تکثیر کرده و تومور خارج از کنترل را تشکیل می‌دهند. در صورت عدم درمان، سرطان می تواند به سایر قسمت های بدن سرایت کند. سرطان اغلب علائم هشدار دهنده دارد، اما علائم اولیه مبهم هستند و به سرعت از بین می روند. 20 درصد سرطان های تخمدان در مراحل اولیه تشخیص داده می شوند.
علائم سرطان تخمدان
علائم اولیه به سختی قابل تشخیص هستند، زیرا مشابه سایر بیماری های رایج هستند و پایدار نیستند. علائم اولیه شامل موارد زیر است:
- نفخ شکم، فشار و درد
- سیری غیر طبیعی بعد از غذا خوردن
- مشکل در غذا خوردن
- افزایش میل به ادرار کردن
- افزایش ادرار
سرطانی که در تخمدان ها ایجاد می شود می تواند علائم دیگری نیز ایجاد کند، مانند:
- خستگی
- سوء هاضمه
- بی نظمی قاعدگی
- مقاربت دردناک
- سوزش سردل
- یبوست
- کمر درد
- درماتومیوزیت
این علائم ممکن است به هر دلیلی وجود داشته باشد. آنها لزوما به دلیل سرطان تخمدان نیستند. این نوع علائم اغلب موقتی هستند و در بیشتر موارد به درمان های ساده پاسخ می دهند. اگر به دلیل سرطان تخمدان باشد، علائم ادامه خواهند داشت. علائم معمولاً با رشد تومور بدتر می شوند. در این زمان، سرطان معمولاً به خارج از تخمدان ها گسترش یافته است.
انواع سرطان تخمدان
بیش از 30 نوع مختلف سرطان تخمدان بر اساس سلولی که از آن منشا می گیرند طبقه بندی می شوند. تومورهای سرطانی از سه نوع سلول رایج شروع می شوند:
- اپیتلیوم سطحی
- سلول های زایا
- سلول های استرومایی
اپیتلیوم سطحی
تومورهای اپیتلیال تخمدان از سلول هایی که سطح بیرونی تخمدان را پوشانده اند به وجود می آیند. اکثر تومورهای اپیتلیال تخمدان خوش خیم هستند. انواع مختلفی از تومورهای خوش خیم اپیتلیال شامل آدنوم های سروزی، آدنوم های مخاطی و تومورهای برنر هستند. تومورهای اپیتلیال سرطانی کارسینوم هستند، به این معنی که از بافتی که تخمدان ها را می پوشاند شروع می شوند. این نوع 85 تا 90 درصد از سرطان های تخمدان را تشکیل می دهد. متأسفانه تقریباً 70 درصد از زنان مبتلا به سرطان اپیتلیال تخمدان تا زمانی که بیماری پیشرفت نکند تشخیص داده نمی شود.برخی از تومورهای اپیتلیال تخمدان وجود دارند که ظاهر آنها در زیر میکروسکوپ نشان دهنده سرطانی بودن آنها نیست. اینها تومورهای مرزی یا تومورهایی با پتانسیل پایین برای بدخیمی نامیده می شوند.
تومورهای سلول زایا
تومورهای سلول زایای تخمدان از سلول های تولید کننده تخمک به وجود می آیند. اکثر تومورهای سلول زایای خوش خیم هستند، اگرچه برخی سرطانی هستند و ممکن است تهدید کننده زندگی باشند. بدخیمی سلول های زایا اغلب در نوجوانان و زنان بیست ساله رخ می دهد. امروزه 90 درصد از بیماران مبتلا به بدخیمی سلول های زایای تخمدان را می توان بهبود بخشید و باروری آنها را حفظ کرد.
تومورهای استرومایی
تومورهای استرومایی تخمدان گروه نادری از تومورها هستند که از سلول‌های بافت همبند که تخمدان را کنار هم نگه می‌دارند و هورمون‌های زنانه استروژن و پروژسترون را تولید می‌کنند، به وجود می‌آیند. شایع ترین انواع تومورهای گرانولوزا-تکا و تومورهای سلولی سرتولی لیدیگ هستند.
علل
سرطانی که در تخمدان ها ایجاد می شود زمانی رخ می دهد که سلول های این ناحیه از بدن به طور غیرقابل کنترلی تقسیم و تکثیر می شوند. محققان نظریه های زیادی در مورد این نوع سرطان دارند، اما هیچ کس دقیقاً نمی داند چه چیزی باعث سرطان تخمدان می شود. دانشمندان نتوانسته اند ماده شیمیایی را در محیط و رژیم غذایی پیدا کنند که به طور خاص با این سرطان مرتبط باشد. اما به طور کلی، برخی از دلایل خطر ابتلا را افزایش می دهد.
ژنتیک
حدود 20 تا 25 درصد از زنان مبتلا به این نوع سرطان دارای استعداد ارثی برای ابتلا به این بیماری هستند.
تاثیر سابقه خانوادگی در سرطان تخمدان
افرادی که دو یا چند بستگان نزدیک مبتلا به این نوع سرطان دارند، در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. در حالی که سابقه خانوادگی فقط تعداد محدودی از موارد را پوشش می دهد، وراثت یک عامل خطر برای این بیماری است. همه زنان مبتلا به این سرطان ، صفاق اولیه یا لوله فالوپ باید برای مشاوره ژنتیک و آزمایش ژنتیک ارجاع داده شوند. سابقه خانوادگی هر یک از سرطان های زیر ممکن است نشان دهنده افزایش خطر باشد:
- سرطان پستان
- سرطان روده بزرگ
- سرطان رحم
- سرطان رکتوم
سابقه شخصی سرطان یا اندومتریوز
زنان مبتلا به سرطان سینه، رحم، کولون یا رکتوم در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان تخمدان هستند. ابتلا به اندومتریوز خطر پاکسازی سلول های سرطانی و تخمدان های اندومتریوئید را دو تا سه برابر افزایش می دهد.
خطر ابتلا به سرطان تخمدان با افزایش سن
همه زنان، صرف نظر از سن، در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان هستند. اما میزان آن در زنان 55 تا 64 ساله بیشتر است. میانگین سن تشخیص برای زنان 63 سال است، به این معنی که نیمی از زنان در هنگام تشخیص کمتر از 63 سال و نیمی بیش از 63 سال سن دارند.
درمان جایگزین هورمونی
پزشکان ممکن است برای کاهش علائم مرتبط با یائسگی ، درمان جایگزینی هورمون تجویز کنند و بدن برای کاهش سطح استروژن سازگار شود. درمان جایگزینی هورمون معمولاً شامل استروژن درمانی به تنهایی برای زنانی است که هیسترکتومی انجام داده اند یا ترکیبی از استروژن با پروژسترون یا پروژسترون برای زنانی که هیسترکتومی نکرده اند.
زنانی که هورمون درمانی یائسگی مصرف می کنند در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان هستند. مطالعات اخیر نشان می دهد که استفاده از ترکیب استروژن و پروژسترون به مدت پنج سال یا بیشتر به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان را در زنانی که جراحی رحم انجام نداده اند افزایش می دهد.
چاقی
مطالعات مختلف ارتباطی بین چاقی و این سرطان پیدا کرده اند. زنان چاق بین 50 تا 71 سال که بعد از یائسگی هورمون مصرف نکرده اند حدود 80 درصد بیشتر در معرض ابتلا به این سرطان هستند.
درمان سرطان تخمدان
درمان سرطانی که در تخمدان ها ایجاد می شود به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله:
- نوع، مرحله و درجه سرطان
- سن فرد و سلامت کلی
- دسترسی و مقرون به صرفه بودن درمان
- شرایط فردی
عمل جراحي
انتخاب روش جراحی به نوع سرطان و میزان گسترش آن بستگی دارد. گزینه های جراحی شامل برداشتن رحم، برداشتن یک یا هر دو تخمدان و برداشتن غدد لنفاوی آسیب دیده است.
شیمی درمانی
هدف این داروها از بین بردن سلول های سرطانی است. اگر فردی داروهای شیمی درمانی را به صورت خوراکی یا تزریقی مصرف کند، کل بدن را تحت تأثیر قرار می دهد.
درمان هدفمند
در این روش از داروهایی استفاده می شود که آسیب پذیری های خاصی را در سلول های سرطانی هدف قرار می دهند. این روش معمولاً زمانی استفاده می شود که سرطان پس از درمان اولیه عود می کند یا به درمان های دیگر پاسخ نمی دهد. این روش در مقایسه با شیمی درمانی معمولی آسیب به سلول های سالم را به حداقل می رساند و عوارض جانبی را نیز کاهش می دهد.
پرتو درمانی برای درمان سرطان تخمدان
در این روش از اشعه ایکس برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. یکی از راه های انجام این کار تزریق مایع رادیواکتیو به صفاق است.
ایمونوتراپی
این نوع درمان، توانایی سیستم ایمنی بدن را برای دفاع از خود در برابر سرطان تقویت می کند.
هورمون درمانی
این روش ممکن است برای جلوگیری از رسیدن استروژن به سلول های سرطانی به برنامه درمانی اضافه شود. قطع مصرف استروژن باعث کاهش رشد سلول های سرطانی می شود.
کلام پایانی
دستگاه تناسلی زنان از دو غده تولید مثلی به نام تخمدان تشکیل شده است. تخمدان ها که در دو طرف رحم قرار دارند و مسئول تولید تخمک و هورمون های زنانه استروژن و پروژسترون هستند. سرطان تخمدان زمانی ایجاد می شود که سلول های غیر طبیعی در تخمدان شروع به رشد بیش از حد می کنند. سرطان اغلب در مراحل پایانی تشخیص داده نمی شود تا زمانی که به لگن و شکم گسترش یابد. در مراحل پایانی، درمان دشوارتر است، در حالی که در مراحل اولیه که بیماری به تخمدان ها محدود می شود، احتمال موفقیت درمان بیشتر است. به همین دلیل، بسیار مهم است که در صورت مشاهده علائم غیرعادی به موقع به متخصص زنان مراجعه کنید.
منابع
https://www.webmd.com/ovarian-cancer/default.htm
https://www.healthline.com/health/cancer/ovarian-cancer-early-signs
https://www.webmd.com/ovarian-cancer/default.htm
عاشق نوشتن درباره تغذیه