درمان جایگزین هورمونی در یائسگی( Hormone replacement therapy (HRT)) :

یائسگی زمانی است که تخمدان های زن تولید تخمک را متوقف می کنند. این یک رویداد طبیعی است که نشان دهنده پایان سال های باروری است، در این شرایط زنان دچار علائمی می شوند. استروژن و پروژسترون هورمون های زنانه ای هستند که نقش اساسی در بدن زنان دارند. در دوران یائسگی، سطح آنها کاهش می یابد و باعث ایجاد طیف گسترده ای از علائم فیزیکی و احساسی از جمله گرگرفتگی، تغییرات خلقی و خشکی واژن می شود. هدف درمان جایگزین هورمونی ترمیم سطوح هورمون های زنانه است که می تواند بسیاری از علائم را کاهش دهد.

انواع هورمون درمانی

در دوران یائسگی، سطح استروژن کاهش می یابد. برخی از زنان علائم ناخوشایندی مانند گرگرفتگی و خشکی واژن دارند. HRT موثرترین درمان برای کاهش علائم یائسگی است.

هورمون درمانی
هورمون درمانی

استروژن درمانی

پزشکان عموماً برای زنانی که هیسترکتومی کرده اند و زنانی که اوفورکتومی دوطرفه انجام داده اند، ) برداشتن رحم و تخمدان ها ( استروژن درمانی را توصیه می کنند. استروژن به اشکال مختلفی وجود دارد. استروژن درمانی به صورت قرص‌ ، چسب‌ ، حلقه واژینال، ژل یا اسپری است. رایج ترین آنها عبارتند از:

  • قرص استروژن

قرص ها رایج ترین نوع هورمون درمانی برای کاهش علائم یائسگی هستند.

  • چسب استروژن

این تکه ها روی پوست شکم قرار می گیرند. بسته به دوز، برخی نیاز به تعویض دارند، در حالی که برخی دیگر ماندگاری بیشتری دارند.

  • استروژن موضعی

کرم ها، ژل ها و اسپری ها راه های مختلفی برای ورود استروژن هستند. اینها مانند لکه هایی از طریق پوست جذب می شوند و مستقیما وارد جریان خون می شوند. استروژن موضعی معمولا یک بار در روز استفاده می شود.

  • استروژن واژینال

استروژن واژینال به صورت حلقه واژینال، کرم یا قرص استروژن واژینال موجود است. به طور کلی، این درمان برای زنانی است که به ویژه در معرض خشکی واژن، خارش و سوزش یا درد در حین مقاربت هستند توصیه می شود.

بیشتر بخوانید:  مواد غذایی تشدید کننده میگرن

استروژن به همراه پروژسترون

این درمان ترکیبی نامیده می‌شود، زیرا ترکیبی از استروژن و پروژسترون است و برای زنانی که هنوز رحم دارند استفاده می‌شود. مصرف استروژن با پروژسترون خطر ابتلا به سرطان آندومتر را کاهش می دهد. پروژسترون می تواند به کاهش بسیاری از علائم یائسگی مانند گرگرفتگی کمک کند.

فواید هورمون درمانی

HRT یک درمان ایمن و موثر برای اکثر زنانی است که از علائم یائسگی رنج می برند. خطرات و مزایای HRT ممکن است با سن و سایر مشکلات سلامتی متفاوت باشد. به طور کلی، مزایای هورمون درمانی بیشتر از خطرات آن است. مزایای آن عبارتند از:

  • کاهش گرگرفتگی متوسط ​​تا شدید

استروژن درمانی می تواند موثرترین درمان برای تسکین گرگرفتگی یا تعریق شبانه در دوران یائسگی باشد.

  • کاهش سایر علائم یائسگی

استروژن می تواند علائم یائسگی واژن مانند خارش، خشکی، سوزش و ناراحتی در حین مقاربت را کاهش دهد.

  • محافظت از استخوان و کاهش شکستگی

استروژن به محافظت در برابر بیماری استخوانی به نام پوکی استخوان کمک می کند.

  • خطر بروز علائم را در زنان مبتلا به یائسگی زودرس کاهش می دهد

اگر تخمدان ها قبل از 45 سالگی با جراحی برداشته شوند یا عملکرد طبیعی تخمدان قبل از 40 سالگی به دلیل یائسگی زودرس از بین برود، تولید استروژن کاهش می یابد. استروژن درمانی می تواند به کاهش خطر ابتلا به برخی بیماری ها از جمله بیماری قلبی، پوکی استخوان، سکته مغزی، زوال عقل و نوسانات خلقی کمک کند.

عوارض جانبی هورمون درمانی

هورمون درمانی برای هر زن به صورت جداگانه تجویز می شود. برخی از زنان در مراحل اولیه درمان، بسته به نوع و دوز درمان جایگزین هورمون، عوارض جانبی را تجربه می کنند. این عوارض معمولاً در چند ماه اول درمان از بین می روند که معمولاً شامل موارد زیر است:

  • سردرد
  • نفخ
  • حالت تهوع
  • حساسیت سینه
  • گرفتگی عضلات پا
  • سوء هاضمه
بیشتر بخوانید:  مدیریت اضطراب غذایی

در برخی موارد، تغییر سبک زندگی می تواند به کاهش عوارض جانبی کمک کند. مصرف قرص استروژن همراه با غذا علائمی مانند حالت تهوع و سوء هاضمه را کاهش می دهد. یک رژیم غذایی کم چرب و پر کربوهیدرات می تواند به کاهش حساسیت سینه کمک کند . ورزش منظم و حرکات کششی می تواند به کاهش گرفتگی عضلات پا کمک کند.

هورمون درمانی
هورمون درمانی

آیا هورمون درمانی باعث افزایش وزن می شود؟

افزایش وزن در دوران یائسگی با سبک زندگی و سن مرتبط است. افزایش چربی بدن، به خصوص در اطراف شکم، می تواند در دوران یائسگی به دلیل تغییرات هورمونی رخ دهد. کاهش توده عضلانی مرتبط با افزایش سن و کاهش فعالیت بدنی نیز می تواند در افزایش وزن نقش داشته باشد. برخی از زنان ممکن است در ابتدای مصرف هورمون دچار نفخ و علائم احتباس مایعات شوند که ممکن است به افزایش وزن تعبیر شود، اما این علائم معمولاً پس از مدتی و پس از تغییر دوز درمانی مناسب از بین می روند، بنابراین درمان هورمونی باعث اضافه وزن نمی شود.

خطرات درمان جایگزین هورمونی

HRT ممکن است خطر ابتلا به برخی بیماری ها را افزایش دهد، بنابراین پزشک تمام شرایط بیمار را برای تجویز دارو در نظر می گیرد. خطر ابتلا به بیماری هایی مانند:

خطر ابتلا به این بیماری ها با توجه به شرایط هر زن متفاوت است.

سن

زنانی که هورمون درمانی را در سن 60 سالگی یا بالاتر شروع می کنند، در مقایسه با زنانی که هورمون درمانی را قبل از 60 سالگی شروع می کنند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند.

بیشتر بخوانید:  هر آنچه باید در مورد یائسگی بدانید!

نوع هورمون درمانی

خطرات هورمون درمانی به نوع و دوز هورمون بستگی دارد.

سابقه سلامتی

سابقه خانوادگی، سابقه پزشکی و خطر ابتلا به سرطان، بیماری قلبی، سکته، لخته شدن خون، بیماری کبد و پوکی استخوان از عوامل مهم در تعیین مناسب بودن درمان جایگزین های هورمونی هستند.

کلام پایانی

برخی از افراد می توانند علائم یائسگی مانند گرگرفتگی را بدون درمان جایگزین های هورمونی و تنها با ایجاد تغییر در سبک زندگی کنترل کنند. خنک نگه داشتن بدن، محدود کردن نوشیدنی های کافئین دار و الکل ،انجام  ورزش برای آرامش بخشی از گزینه هایی است که می تواند باعث کاهش علائم شوند. در نهایت، تعیین اینکه آیا هورمون درمانی گزینه مناسبی برای شما است یا خیر، به متخصص زنان بستگی دارد.

منابع نوشته

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/menopause/in-depth/hormone-therapy/art-20046372

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/menopause/in-depth/hormone-therapy/art-20046372

https://www.medicalnewstoday.com/articles/181726