چرا پس از غذا خوردن احساس خواب آلودگی داریم؟
احساس خستگی و خواب آلودگی پس از صرف یک وعده غذایی در میان بسیاری از افراد مشترک است. این پدیده می تواند ناشی از الگو های مربوط به هضم غذا یا چرخه های خواب برای فرد اتفاق بیفتد. جالب است بدانید که زمان غذا خوردن و محتوای یک وعده غذایی می تواند سبب خواب آلودگی فرد پس از صرف غذا شود. این گونه از احساس افت انرژی که عمدتا پس از صرف غذا رخ می دهد اصطلاحا خواب آلودگی پس از غذا یا postprandial somnolence نامیده می شود. در ادامه درباره علت خواب آلودگی بعد از غذا بیشتر صحبت می کنیم.
تاکنون تحقیقات گسترده ای به منظور یافتن علت بروز این عارضه صورت گرفته اند اما نتایج اکثرا این مطالعات مبنی بر این موضوع بوده اند که خواب آلودگی پس از غذا تنها یک پاسخ طبیعی از سوی بدن بوده و بروز آن برای فرد آن چنان نگران کننده نیست.
چرا افراد پس از غذا خوردن احساس خستگی می کنند؟
احساس خستگی و یا عدم تمرکز پس از صرف غذا یک پدیده معمول میان افراد است و هر فرد بسته به حجم، محتوا و یا زمان صرف غذا ممکن است درجات متفاوتی از خستگی و یا خواب آلودگی را تجربه کند. در ادامه به برخی از دلایل بروز خستگی پس از صرف غذا و راهکار های جلوگیری از بروز آن خواهیم پرداخت.
-
محتوای غذایی که میل می کنید مهم ترین علت خواب آلودگی بعد از غذا
به طور کلی غذاهای سرشار از پروتئین و کربوهیدرات بیشتر از سایر انواع گروه های غذایی سبب ایجاد حالت خواب آلودگی می شوند. از سوی دیگر برخی از تحقیقات نشان داده اند که خستگی پس از غذا خوردن ممکن است به علت افزایش میزان سرتونین تولیدی بدن به دنبال صرف غذا باشد. سروتونین هورمونی است که نقش عمده ای در تنظیم حالات روحی و رفتاری و همچنین چرخه های خواب و بیداری دارد.
هورمون سروتونین توسط پیش سازی آمینواسیدی به نام تریپتوفان تولید می شود که به وفور در غذاهای پروتئینی یافت می گردد. از سوی دیگر کربوهیدرات ها هم در جذب بیشتر این آمینواسید دخیل هستند. بنابراین با افزایش میزان دریافت آمینواسید تریپتوفان توسط بدن، میزان سروتونین تولیدی و در نتیجه افزایش حس خستگی پس از صرف غذا افزایش خواهد یافت.
همانطور که اشاره شد تریپتوفان عمدتا در غذاهای سرشار از پروتئین یافت می شود. برخی از شاخص ترین موارد در این زمینه عبارتند از:
- سالمون
- اسفناج
- تخم مرغ
- شیر
- فراورده های حاوی سویا
- پنیر
- گوشت ماهیان
غذاهای سرشار از پروتئین عبارتند از:
- پاستا
- برنج
- نان سفید و یا کراکر
- انواع کیک ها و کوکی ها
- شیرینی و شکلات
- شیر
- ذرت شیرین
محتوای غذای مصرفی اکثرا افراد یک جامعه عمدتا تلفیقی از دو گروه شاخص جامعه می باشد.
-
حجم غذایی که میل می کنید علت دیگر خواب آلودگی بعد از غذا
احتمال بروز خستگی پس از غذا در افرادی که وعده حجیمی از مواد غذایی را میل نموده اند عمدتا بیشتر از سایرین می باشد. به طور مثال کسانی که وعده نهار نسبتا حجیمی را می کنند نسبت به کسانی که نهارشان کم حجم تر است نیاز بیشتری را به خواب عصرگاهی حس می نمایند.
به طور کلی غذا خوردن موجب افزایش قند خون شده و این پدیده می تواند زمینه ساز افت انرژی فرد گردد.
عوامل دیگری که در ایجاد خستگی پس از غذاخوردن موثر هستند:
- کمبود خواب شبانه؛ این عامل سبب خواب آلودگی فرد در طی روز می شود.
- استفاده از نوشیدنی های الکلی همراه غذا؛ خصوصا طی روز
چگونه می توان از بروز حس خستگی پس از غذا خوردن جلوگیری نمود؟
احساس خستگی پس از غذا خوردن، خصوصا هنگامی که فرد پس از صرف غذا باید هوشیار بوده و به فعالیت بپردازد می تواند اذیت کننده باشد.
به عنوان مثال بروز خستگی و خواب آلودگی در افرادی که شغل حساسی داشته و باید دقت بالایی در حین کار داشته باشند، می تواند بسیار خطرناک باشد.
بنا بر مطالعه صورت گرفته در سال 2017 در ارتباط با تاثیر غذاخوردن بر عملکرد افراد مشاهده شد که کسانی که شب غذا می خورند نسبت به کسانی که غذا نخورده اند بدتر عمل کرده و در حوالی ساعت 4 صبح احساس خواب آلودگی بیشتری دارند.
راهکار هایی که در ادامه به آنها اشاره می شود می توانند در جلوگیری از بروز خواب آلودگی پس از غذا کمک کننده باشند:
-
غذا خوردن به صورت وعده های کوچک و متعدد
بهتر است به جای خوردن وعده های غذایی سنگین و یا حجیم، رویه خود را تغییر داده و هر چند ساعت یکبار یک وعده غذایی کوچک در حد میان وعده بخورید.
چند برش میوه و یا مقداری آجیل به خوبی می تواند سطح انرژی را در طی روز حفظ نماید.
-
خواب کافی و با کیفیت
به طور کلی فردی که خواب شبانه کافی داشته باشد و بهداشت خواب را به خوبی رعایت کند ، کمتر از سایرین خواب آلودگی پس از غذا را تجربه خواهد کرد.
-
پیاده روی کردن
انجام یک ورزش سبک به خصوص پس از نهار می تواند میزان خستگی پس از صرف غذا را به حداقل برساند.
-
خوابیدن در بازه های زمانی کوتاه طی روز
برای حفظ سطح انرژی و رفع احساس خستگی، بد نیست که در طی روز و پس از صرف نهار در حد یک چرت کوتاه بخوابید!
-
امتحان روش های نور درمانی
مطالعه ای صورت گرفته در سال 2015 حاکی از آن بود که مواجهه افراد با سطوح بالایی از نور پس از صرف وعده نهار سبب کاهش حس خواب آلودگی می شود.
-
پرهیز از مصرف نوشیدنی های الکلی به همراه وعده های غذایی
این مورد از آن جهت مطرح می شود که الکل سبب افزایش حس خستگی می گردد.
چه هنگام باید به علت خواب آلودگی بعد از غذا به پزشک مراجعه کنید ؟
اگر فردی دائما پس از صرف غذا احساس خستگی می کند و این حالت بر روند عادی زندگی وی تاثیر گذاشته است مشورت و مراجعه به پزشک برای وی ضروری است. علائمی که در ادامه به آنها اشاره می گردد می توانند بر افزایش حس خستگی پس از صرف غذا موثر باشند:
- عدم تحمل و یا حساسیت های غذایی
- بیماری سلیاک
- آنمی یا فقر آهن
- دیابت
خلاصه
بسیاری از افراد پس از خوردن غذا با احساس خستگی و افت انرژی مواجه می شوند و وعده های غذایی غنی از پروتئین و کربوهیدرات با احتمال بالایی باعث بروز حس خواب آلودگی در افراد می گردد.
اما بهتر است بدانیم که خستگی و کاهش انرژی بعد از صرف غذا یک واکنش طبیعی از سوی بدن است.
با این وجود، اگر این احساس خستگی به نوعی مانع فعالیت های روزانه شود، بهتر است فرد با تغییر محتویات و زمان صرف وعده های غذایی خود این مشکل را تا حدودی رفع نماید و اگر موارد یاد شده کمک کننده نبودند بهتر است فرد با پزشک مشورت کند.
لینک مطلب:
https://www.medicalnewstoday.com/articles/323379
عاشق نوشتن درباره تغذیه