تشخیص دیابت در بارداری (GD) 

دیابت بارداری دیابتی است که اولین بار در دوران بارداری تشخیص داده می شود. مانند سایر انواع دیابت، بر نحوه استفاده سلول از قند (گلوکز) تأثیر می گذارد. دیابت بارداری باعث افزایش قند خون می شود که می تواند بر بارداری و سلامت جنین تأثیر بگذارد. در حالی که هر گونه عارضه بارداری نگران کننده است، مادران باردار می توانند دیابت خود را با خوردن غذاهای سالم، ورزش و در صورت لزوم مصرف دارو کنترل کنند. کنترل قند خون می تواند سلامت مادر و نوزاد را حفظ کند و از زایمان دشوار جلوگیری کند.

دو نوع GD وجود دارد. نوع اول با ورزش و رژیم غذایی قابل کنترل است.  نوع دوم نیاز به مصرف انسولین به همراه سایر داروها وجود دارد. . در زنان مبتلا به دیابت بارداری، قند خون معمولاً بلافاصله پس از زایمان به حالت عادی باز می گردد. اما اگر مادری در دوران بارداری مبتلا به دیابت باشد، احتمال ابتلای او به بیماری دیابت در آینده بیشتر است، بنابراین باید اقدامات لازم را برای پیشگیری از آن انجام دهد.

دیابت در بارداری
دیابت در بارداری

انواع مختلف دیابت

انواع دیابت عبارتند از:

  • دیابت نوع یک : دیابت نوع  یک ، بیماری خود ایمنی است. این بدان معناست که سیستم ایمنی به اشتباه به سلول های بتا در لوزالمعده که انسولین تولید می کنند حمله می کند و آنها را از بین می برد. علت این حملات مشخص نیست. دلایل ژنتیکی و محیطی ممکن است باعث آن شود.
  • دیابت نوع دو : دیابت نوع دو با مقاومت به انسولین شروع می شود. این بدان معناست که بدن نمی تواند به طور موثر از انسولین استفاده کند. این امر پانکراس را تحریک می کند تا انسولین بیشتری تولید کند تا جایی که دیگر نتواند انسولین کافی تولید کند و در نتیجه تولید انسولین کاهش می یابد که منجر به افزایش قند خون می شود.
بیشتر بخوانید:  سرطان سینه: انواع ، علل ، تشخیص و درمان

علت دقیق دیابت نوع 2 ناشناخته است. ژنتیک، ورزش نکردن و افزایش وزن می تواند از عواملی باشد که خطر ابتلا به دیابت را افزایش می دهد.

  • دیابت بارداری: این نوع دیابت در دوران بارداری به عنوان قند خون بالا تشخیص داده می شود. این به دلیل هورمون های ترشح شده از جفت است که اثرات ضد انسولین دارند و پس از بارداری از بین می روند.

علائم دیابت در بارداری 

دیابت بارداری به ندرت علائمی ایجاد می کند. در برخی موارد، ممکن است علائم خفیفی ایجاد کند، از جمله:

  • خستگی
  • تاری دید
  • تشنگی بیش از حد
  • تکرر ادرار

عوامل خطر دیابت در بارداری : 

شرایط زیر می تواند خطر ابتلا به دیابت بارداری را افزایش دهد:

  • فشار خون بالا
  • سن بالای  25 سال
  • سابقه خانوادگی دیابت
  • اضافه وزن قبل از بارداری
  • تجربه دیابت بارداری در گذشته
  • سقط جنین یا مرده زایی بدون دلیل 
  • افزایش وزن بیش از حد طبیعی در دوران بارداری
  • چندقلویی
  • عدم فعالیت بدنی
  • مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، آکانتوز نیگریکانس یا سایر شرایط مرتبط با مقاومت به انسولین

عوارض

دیابت بارداری کنترل نشده می تواند منجر به افزایش سطح قند خون شود. قند خون بالا می تواند برای مادر و نوزاد مشکلاتی ایجاد کند.

عوارضی که ممکن است بر جنین تاثیر بگذارد :

اگر مادر مبتلا به دیابت بارداری باشد، نوزاد ممکن است در معرض خطر بیشتری برای شرایط زیر باشد، از جمله:

  • وزن بیش از حد هنگام تولد: هیپرگلیسمی مادر ممکن است باعث بزرگ شدن بیش از حد کودک شود. احتمال تولد نوزادان با وزن 9 پوند یا بیشتر با سزارین بیشتر است.
  • زایمان زودرس: هیپرگلیسمی ممکن است خطر زایمان زودرس را در زنان افزایش دهد، یا حتی زایمان زودرس ممکن است توسط متخصص زنان و زایمان به دلیل جثه نوزاد توصیه شود.
  • مشکلات جدی تنفسی: نوزادانی که نارس به دنیا می آیند ممکن است دچار سندرم دیسترس تنفسی شوند، وضعیتی که تنفس را دشوار می کند.
  • قند خون پایین: گاهی اوقات، نوزادان مادران مبتلا به دیابت بارداری در مدت کوتاهی پس از تولد، قند خون پایینی دارند. دوره های شدید هیپوگلیسمی ممکن است باعث تشنج در کودک شود. تغذیه سریع و گاهی محلول گلوکز داخل وریدی می تواند سطح قند خون نوزاد را به حالت عادی برگرداند.
  • چاقی و دیابت نوع 2 در مراحل بعدی زندگی: نوزادان مادران مبتلا به دیابت بارداری بیشتر در معرض خطر چاقی و دیابت نوع 2 هستند.
  • مرده زایی: سطوح بالای قند خون بدون درمان در دوران بارداری می تواند منجر به مرگ نوزاد قبل یا مدت کوتاهی پس از تولد شود.
بیشتر بخوانید:  کاهش وزن در سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

عوارضی که ممکن است مادر را تحت تاثیر قرار دهد

خطراتی که مادر را تهدید می کند عبارتند از:

  • فشار خون بالا و پره اکلامپسی
  • انجام زایمان با جراحی (سزارین)
  • ابتلا به دیابت در آینده 

پیشگیری از دیابت در بارداری 

هیچ تضمینی برای پیشگیری از GD وجود ندارد، اما یک رژیم غذایی سالم قبل از بارداری می تواند خطر را کاهش دهد. مواردی که می توانند خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهند عبارتند از:

  • مصرف غذای سالم 
  • داشتن فعالیت بدنی 
  • وزن مناسب قبل از بارداری 
  • اضافه وزن در محدوده طبیعی 
رژیم غذایی صحیح موثر در پیشگیری از دیابت بارداری
رژیم غذایی صحیح موثر در پیشگیری از دیابت بارداری

درمان 

برای زنان مبتلا به دیابت بارداری، برنامه درمانی آنها به سطح قند خون آنها در طول روز بستگی دارد. در بیشتر موارد، پزشک توصیه می کند که قند خون قبل و بعد از غذا انداه گیری شود و شرایط با یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم کنترل شود.

تغییر سبک زندگی

رژیم غذایی  و ورزش بخش های مهمی برای حفظ سطح قند خون سالم هستند. پزشکان کاهش وزن در دوران بارداری را توصیه نمی کنند، اما پزشک بر اساس وزن مادر قبل از بارداری تعیین می کند که چقدر وزن در دوران بارداری طبیعی است.

رژیم غذایی سالم

به گفته انجمن دیابت آمریکا (ADA)، درمان دیابت بارداری همیشه شامل رژیم های غذایی سالم ویژه ای است که متخصصین تغذیه اغلب توصیه می کنند. به طور کلی، رژیم های غذایی دردیابت بارداری بر مصرف غذاهای پر فیبر، کم چرب و کم کالری تمرکز دارند. توصیه این رژیم ها افزایش مصرف سبزیجات، میوه ها و غلات کامل و کاهش مصرف کربوهیدرات های تصفیه شده است.

بیشتر بخوانید:  درباره سرطان آندومتر چه می دانید؟

رژیم غذایی که می تواند به اکثر زنان مبتلا به قند خون بالا در دوران بارداری کمک کند، شامل 33 تا 40 درصد کالری از کربوهیدرات های پیچیده، 35 تا 40 درصد چربی و 20 درصد از پروتئین است. خوردن وعده های غذایی کوچک و منظم در طول روز نیز می تواند به ثابت نگه داشتن سطح گلوکز خون کمک کند.

نظارت دقیق بر کودک

یک بخش اساسی از برنامه درمانی، مشاهده دقیق رشد کودک است. پزشک ممکن است رشد کودک را با سونوگرافی مکرر یا آزمایشات دیگر بررسی کند. اگر مادر در موعد مقرر علائم زایمان را نشان ندهد، پزشک از روش های القای زایمان استفاده می کند. زایمان زودرس ممکن است خطر عوارض را برای مادر و نوزاد افزایش دهد.

کلام پایانی 

برای بسیاری از خانم ها آزمایش قند خون در ابتدای بارداری طبیعی است، اما در پایان بارداری به دلیل ظرفیت محدود ترشح انسولین و کمبود انسولین، قند خون بالا می رود و تا زمان زایمان ادامه می یابد. به این وضعیت دیابت بارداری می گویند.اگرچه نتایج آزمایشات در این افراد بلافاصله پس از زایمان به حالت عادی برمی گردد، اما تعداد قابل توجهی از آنها در آینده به دیابت مبتلا می شوند. در دوران بارداری، دیابت باید تحت نظارت دقیق متخصص زنان و زایمان  و متخصص تغذیه باشد تا مادر و نوزاد را از عوارض آن محافظت کند.

منابع نوشته : 

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/gestational-diabetes/symptoms-causes/syc-20355339

https://www.diabetes.org/diabetes/gestational-diabetes

https://www.healthline.com/health/gestational-diabetes